
Joke Hansen
IKOB Eupen > 30.11.2025
Schilderkunst wordt vandaag massaal aan de man/vrouw gebracht; ook S.M.A.K. in Gent zette zich in om die stroom in één of ander ‘wetenschappelijk-museaal’ overzicht te gieten. In Gent wordt de actuele schilderkunst – de moeder van alle kunsten – niet meteen gevierd door de vier curatoren die (blijkbaar) kwamen op- en aandraven met persoonlijke voorkeur-lijstjes die ze niet tot een betekenisvol verhaal konden smeden. Misschien was “Painting after painting” wel het aangekondigde einde van een soort museale tentoonstellingen die weinig of niets bijdragen aan het begrip schilderkunst temeer omdat het initiatief in S.M.A.K., “Belgisch” bleef en zodoende de expo een betere plaats had verdiend in MUZEE in Oostende – als recent gebombardeerde bakermat van de Belgische kunst en haar Meesters.
Om vele redenen is een ritje naar Eupen in de Oostkantons nu méér dan de moeite waard. In IKOB waar vandaag Brenda Guesnet het beleid voert, is naast “speels geometrisch” werk van Waals icoon Leon Wuidar (1938) in een bescheiden, kleine zijruimte een bijzondere constellatie te zien en te ervaren van kunst van Joke Hansen (1979). In het bochtige IKOB-parcours val je plots bij haar binnen en ja … het is een verademing te zien hoe Joke Hansen vanuit picturaal onderzoek en rationele overwegingen een tentoonstelling als een elegante suite van objecten weet te realiseren die heel dicht de aanwezige ruimte ‘opneemt’ en er hier aan een artistiek surplus aan overhoudt.

De kleur valt meteen op; een rol vasttapijt in een soort vuil turquoise-roze was haar ready-made “verftube” en doet meteen denken aan de hotel-kleur-esthetiek van badkamers. Slim bezien – een kleur die meteen de gedachten in de context van de kitsch en de groezeligheid navigeert en niet naar de hogere kunst die een volbloed kunstschrijver er meteen zou bijhalen… Ze versnijdt met vaste hand het vasttapijt in lappen, bogen en cirkels alsof ze in vroeger werk shaped canvas realiseerde als complex-aanlokkelijke objecten om tegen de muur te hangen. De wereld van de gaming (via haar kinderen) is een ander uitganspunt die merkbaar is maar nooit vervelt tot een definitief artistiek destillaat. De zes werken (installaties?) gemaakt van karton, piepschuim en soms (onder)steunend op houten transport-palletjes, (ver)voeren je mee in een visuele tocht waarin onderlinge herkenbaarheden zich manifesteren en doen uitschijnen dat Joke Hansen sprongsgewijs denkt én creëert. Mooi zijn de semi doorschijnende golfplaten die hier volumes worden als Griekse zuilen waardoor het inhoudelijk geknetter in haar werk (nog) spitanter wordt. Een doorschijnend gordijn vertoont een surreëel neigende deuropening waarbij de aanwezige betonnen zuil én afvoerpijp een perfecte symbiose worden met het werk dat “Loop” draagt. Complex en mooi in “Loop” is de kleine zilveren sokkel die een plastiek zuiltje draagt met erin een kartonnen omhulsel en waarbij dit alles op de grond blijft via pootjes op het vasttapijt. Het zijn ingenieuze beslissingen die zelfs en zijdelings aan het oeuvre doen denken van Didier Vermeiren. En inderdaad Joke Hansen tapt met graagte uit de vaten van de minimal art en uit dissonante oeuvres zoals dat van Knoebel of Zobernig. De ellips komt vaak in het spanningsveld terecht van haar fijngevoelig gebruik van materiaal. De sierlijke tekening houdt het oppervlak perfect in spanning én evenwicht en ja, het is een teken-strategie ontleend aan de straffe Amerikaanse kunstenaar wijlen Robert Mangold.
Er is veel te zien op deze kleine, krachtige expo – laat het oog dus maar rollen op het uitgerolde vasttapijt, dat als bind-middel fungeert voor een intelligent en sober maken van objecten die zweven tussen schilderij, object, sculptuur en installatie.
Bij deze expo horen publicaties waaronder een prachtig met de hand gebricoleerd kunstenaarsboek “Shifting Shaps” en een ander boek met rake illustraties en fijne teksten van Brenda Guesnet en van Tamara Beheydt in een uitvoerig gesprek met Joke Hansen.
Ikob.be
Luk Lambrecht

Traduction
INNENBILDER
Joke Hansen
IKOB Eupen > 30.11.2025
La peinture est aujourd’hui largement diffusée auprès du grand public ; le S.M.A.K. de Gand s’est également engagé à intégrer ce courant dans une sorte de panorama « scientifique et muséal ». À Gand, la peinture contemporaine – mère de tous les arts – n’est pas immédiatement célébrée par les quatre conservateurs qui sont (apparemment) venus avec leurs listes de préférences personnelles, sans parvenir à en faire un récit cohérent. Peut-être « Painting after painting » était-il l’annonce de la fin d’un type d’expositions muséales qui n’apportent que peu ou rien à la compréhension de la peinture, d’autant plus que l’initiative du S.M.A.K. est restée « belge » et que l’exposition aurait donc mieux trouvé sa place au MUZEE d’Ostende, récemment sacré berceau de l’art belge et de ses maîtres.
Pour de nombreuses raisons, un détour par Eupen, dans les Cantons de l’Est, vaut désormais largement le coup. À l’IKOB, où Brenda Guesnet est aujourd’hui directrice, on peut voir et découvrir, dans une petite salle annexe, une constellation particulière d’œuvres de Joke Hansen (1979), à côté des œuvres « géométriques ludiques » de l’icône wallonne Leon Wuidar (1938). Dans le parcours sinueux de l’IKOB, on tombe soudainement sur elle et oui… c’est un soulagement de voir comment Joke Hansen, à partir de recherches picturales et de considérations rationnelles, parvient à réaliser une exposition comme une élégante suite d’objets qui « absorbe » très étroitement l’espace présent et y ajoute un surplus artistique.
La couleur attire immédiatement l’attention ; un rouleau de moquette d’un turquoise-rose sale était son « tube de peinture » ready-made et rappelle immédiatement l’esthétique des couleurs des salles de bains d’hôtel. Une observation intelligente – une couleur qui navigue immédiatement dans le contexte du kitsch et de la saleté et non vers l’art supérieur qu’un critique d’art pur et dur évoquerait immédiatement… D’une main sûre, elle découpe la moquette en lambeaux, en arcs et en cercles, comme si, dans ses œuvres antérieures, elle réalisait des toiles façonnées comme des objets complexes et attrayants à accrocher au mur. Le monde du jeu vidéo (à travers ses enfants) est un autre point de départ qui est perceptible, mais qui ne se transforme jamais en un distillat artistique définitif. Les six œuvres (installations ?) réalisées en carton, en polystyrène et parfois soutenues par des palettes de transport en bois, vous emmènent dans un voyage visuel où des similitudes se manifestent et laissent entrevoir que Joke Hansen pense et crée par bonds. Les plaques ondulées semi-transparentes sont magnifiques et prennent ici la forme de colonnes grecques, ce qui rend le contenu de son œuvre (encore) plus saisissant. Un rideau transparent révèle une ouverture de porte à tendance surréaliste, où la colonne en béton et le tuyau d’évacuation présents s’harmonisent parfaitement avec l’œuvre intitulée « Loop ». Dans « Loop », le petit socle argenté qui supporte une petite colonne en plastique contenant une enveloppe en carton et qui repose sur le sol grâce à des pieds fixés à la moquette est à la fois complexe et magnifique. Ce sont des choix ingénieux qui rappellent, même indirectement, l’œuvre de Didier Vermeiren. Et en effet, Joke Hansen puise volontiers dans les sources de l’art minimal et dans des œuvres dissonantes telles que celles de Knoebel ou Zobernig. L’ellipse se retrouve souvent dans le champ de tension de son utilisation délicate des matériaux. Le dessin gracieux maintient parfaitement la surface en tension et en équilibre et, oui, il s’agit d’une stratégie de dessin empruntée au regretté artiste américain Robert Mangold.

Il y a beaucoup à voir dans cette petite exposition puissante – laissez donc votre regard se promener sur la moquette déroulée, qui sert de lien pour créer de manière intelligente et sobre des objets qui oscillent entre peinture, objet, sculpture et installation.
Cette exposition s’accompagne de publications, dont un magnifique livre d’artiste bricolé à la main, « Shifting Shaps », et un autre ouvrage contenant des illustrations pertinentes et des textes raffinés de Brenda Guesnet et de Tamara Beheydt dans une conversation approfondie avec Joke Hansen.
Ikob.be
Luk Lambrecht
Poster un Commentaire