William Turner anno 2025

Schitterend project van Danny Devos

William Turner (1775-1851) wist heel goed hoe hij zijn tijdsgeest in de verf moest zetten. Niet voor niets wordt hij de reus genoemd van de Britse romantische schilderkunst waarin hij op een geniale manier zijn picturale kunde bij machte was te converteren in een staat die artistiek bekend staat als “subliem”. Kunstenaars en hun kronkelige loopbanen worden soms snel vergeten; dat is ook zo met tentoonstellingen van belang en dito publicaties. Bij deze relativerende gedachte begint de odyssee van Danny Devos die in een tweedehandswinkel in Brussel de catalogus van Turner in Tate Londen (1974-75) voor een prikje op de kop tikte. De catalogus bevat alle titels en materiële informatie van maar liefst alle 650 werken op de tentoonstelling, zonder dat die (uiteraard) allemaal worden afgebeeld. Die onzichtbare werken in de catalogus draaide Danny Devos vervolgens in AI programma’s met als doel reeksen nieuw werk te produceren gebaseerd op wat AI voor ‘ogen’ had met de titels. Arbeidsintensief startte Danny Devos de productie van prachtige reeksen maquettes (modellen), UV-prints, in China bestelde kleine schilderijen op papier, 3D-prints, polaroids, een view-masterschijf en een heuse eigenhandig geverfde trompe l’oeil muurschildering. Alle visuele extracten van de AI-verbeelding krijgen een betekenis-volle plaats in Aaimachine die ooit een kledingzaak was in de volkse buurt nabij Spoorstation Berchem. Aan de inkom van de ruimte staat op een sokkel de eerste mooi gestroomlijnde Mac-computer (als een monument) waarop tal van beelden ‘draaien’ die mogelijke beelden weergeven van de manier waarop William Turner vandaag de wereld artistiek zou hebben gefixeerd. Technologie neemt vandaag de plaats in – mits de exacte input van de mens – van ver-beelding én dat wordt pijnlijk schoon in beeld gebracht op deze tentoonstelling.  De schoonheid ervan staat in schril contrast met de (mijn) ontnuchtering van het machinaal potentieel bij het omzetten van tekst in knappe beelden. Danny Devos opent hier de wijdse accordeon van de technologische hulpmiddelen zoals UV-printing, 3D-diepte frasing, nep-polaroid reproductie én koppelt die aan het ambacht van ‘unieke’ maquettebouw en wall-painting. Het globaliserende effect van beeld-distributie via de bestelling van werken op papier aan “lopende band schilders” in China, maakt dat dit bijzonder project extra een heuse boog aan grondige reflecties veroorzaakt. Niet in het minst over het onder druk verkerende individuele auteurschap, maar ook over de (mercantiele) uniciteit van het kunstwerk én de overschatting van het technische kunnen (bravoure) van een kunstenaar. Dit project zet de blik op de kunstgeschiedenis op scherp; kunstgeschiedenis die gelieerd is aan de breuken in de evolutie van technieken bij de (re-)productie van beelden. De tentoonstelling van Danny Devos zet ook (impliciet) flinke vragen en uitroeptekens bij een actueel kunstonderwijs dat hapert in verf; hobbelt over steen, klei en glas en in verstrekte informatie (te) weinig aandacht opbrengt voor de nieuwe technologieën in de actuele beeld-vorming en dito productie.

Deze kleine tentoonstelling wordt begeleid met een (gratis) poster waarop merkwaardige teksten zijn te lezen over Turner en de polaroid en aangaande de mogelijkheden van de machine bij het visualiseren van niet in de catalogus gereproduceerde kunstwerken van de Britse Grootmeester. Dr. Li Weiyng en Andrew de Grey zijn kunstkenners (met een vloeiende schrijfstijl) die ook behoren tot de diepte van het AI-imperium ! Sommige snuggere studenten die een paper of een scriptie dienen te schrijven aan bijvoorbeeld een academie, kunnen zich hier waarschijnlijk een stukje in herkennen… 

Ik nam afscheid van kunstenaar Danny Devos met een heerlijk scrollen in een lekker rode view-master die hier nu niet de dollende dolfijn Flipper laat zien – zoals in het geval van mijn kindertijd – maar wel een carousel beelden van een (heerlijk) opgefriste Turner…

Luk Lambrecht

TURNER –  DDV aka Danny Devos nog tot 12 oktober in Aaimachine, Berchem

www.aaimachine.be

Traduction

William Turner (1775-1851) savait très bien comment mettre en valeur l’esprit de son époque. Ce n’est pas pour rien qu’il est considéré comme le géant de la peinture romantique britannique, dans laquelle il a su convertir de manière géniale son talent pictural en un état artistique connu sous le nom de « sublime ». Les artistes et leurs carrières sinueuses tombent parfois rapidement dans l’oubli, tout comme les expositions et les publications importantes. C’est cette réflexion relativiste qui marque le début de l’odyssée de Danny Devos, qui a déniché pour une bouchée de pain le catalogue de l’exposition Turner à la Tate de Londres (1974-75) dans un magasin d’occasion à Bruxelles. Le catalogue contient tous les titres et toutes les informations matérielles des 650 œuvres exposées, sans (bien sûr) les reproduire toutes. Danny Devos a ensuite transformé ces œuvres invisibles dans le catalogue en programmes d’IA dans le but de produire de nouvelles séries d’œuvres basées sur ce que l’IA voyait dans les titres. Danny Devos s’est lancé dans une production laborieuse de magnifiques séries de maquettes (modèles), d’impressions UV, de petites peintures sur papier commandées en Chine, d’impressions 3D, de polaroids, d’un disque view-master et d’une véritable peinture murale en trompe-l’œil peinte à la main. Tous les extraits visuels de l’imagination de l’IA occupent une place significative dans Aaimachine, qui était autrefois un magasin de vêtements dans le quartier populaire près de la gare de Berchem. À l’entrée de l’espace, sur un socle, se trouve le premier ordinateur Mac, magnifiquement profilé (tel un monument), sur lequel « tournent » de nombreuses images représentant la manière dont William Turner aurait pu fixer artistiquement le monde aujourd’hui. La technologie prend aujourd’hui la place – à condition que l’apport humain soit précis – de l’imagination, et cela est mis en évidence de manière douloureusement claire dans cette exposition.  Sa beauté contraste fortement avec la désillusion (la mienne) face au potentiel mécanique de la conversion de texte en images sophistiquées. Danny Devos ouvre ici le vaste éventail des outils technologiques tels que l’impression UV, le phrasé en profondeur 3D, la reproduction de faux polaroids, et les associe à l’artisanat de la construction de maquettes « uniques » et de la peinture murale. L’effet globalisant de la distribution d’images via la commande d’œuvres sur papier à des « peintres à la chaîne » en Chine fait que ce projet particulier suscite une véritable vague de réflexions approfondies. Notamment sur la pression exercée sur la paternité individuelle, mais aussi sur l’unicité (mercantile) de l’œuvre d’art et la surestimation des compétences techniques (bravoure) d’un artiste. Ce projet met l’accent sur l’histoire de l’art, liée aux ruptures dans l’évolution des techniques de (re)production des images. L’exposition de Danny Devos pose également (implicitement) des questions importantes et met en évidence les lacunes de l’enseignement artistique actuel, qui peine à s’adapter aux nouvelles technologies dans le domaine de la création et de la production d’images.

Cette petite exposition est accompagnée d’une affiche (gratuite) sur laquelle on peut lire des textes remarquables sur Turner et le polaroid, ainsi que sur les possibilités offertes par la machine pour visualiser des œuvres d’art du grand maître britannique qui ne sont pas reproduites dans le catalogue. Le Dr Li Weiyng et Andrew de Grey sont des experts en art (dotés d’un style d’écriture fluide) qui font également partie de l’empire de l’IA ! Certains étudiants brillants qui doivent rédiger un article ou une thèse, par exemple dans une académie, peuvent probablement s’y reconnaître…

J’ai pris congé de l’artiste Danny Devos en faisant défiler avec délectation un View-Master rouge qui ne montre pas ici le dauphin espiègle Flipper – comme dans mon enfance – mais un carrousel d’images d’un Turner (délicieusement) rafraîchi…

Luk Lambrecht

TURNER –  DDV alias Danny Devos jusqu’au 12 octobre à Aaimachine, Berchem

www.aaimachine.be