Historische tentoonstellingen worden vaak geproduceerd door “klassieke” kunsthistorici die dan hun bevindingen en onderzoek verpakken in een saaie en/of kurkdroge kunsthistorische tentoonstelling. In Museum Boijmans in Rotterdam huist nu nog even één van de mooiste en meest interessante “moderne kunst” tentoonstellingen van de laatste tijd.
Curator Francesco Stocchi slaagde erin om drie iconen uit de moderne (beeldhouw)kunst bij elkaar te brengen op een tegelijk intelligente als uiterst gevoelsmatige manier.
De kern van deze tentoonstelling is de relatie te onderzoeken en te benadrukken tussen het beeldhouwwerk en de fotografie ervan. De fotografie die de beeldhouwer in staat stelt zijn beelden te onderzoeken, te verfijnen en de vormelijke, substantiële aanwezigheid te toetsen aan onze in se “frontaal retinale” perceptie.
De drie zeer straffe kunstenaars – de één al wat bekender bij het grote publiek dan de andere – laten zien hoe de kunst een aaneenschakeling is van zienswijzen gebaseerd op onderzoek, intens kijken en in historisch perspectief onderling formeel inter-ageren.
De minder bekende Medardo Rosso (1858-1928) beschouwde het beeldhouwen vanuit een schilderkunstig perspectief. Zijn torso’s, koppen en er haast abstract uitziende werken getuigen van een omgaan met was, plaaster en andere sculpturale materiaal-middelen waarin de modellerende toets in het materiaal een bijzonder spel speelt met het licht, met de voor- en achtergrond en met de haast im-materiële verschijningsvorm van de beelden.
Rosso maakte heel intensief foto’s van zijn sculpturen en experimenteerde met ontwikkelingstijden én met het eigenhandig verknippen van foto’s die telkens opnieuw een andere “kadrerende blik” en perspectieven toelieten. Het is een lust voor het oog om die confrontaties en dialogen tussen de beelden en de fotografische representaties te bekijken én zintuiglijk te beleven.
Het werk van Constantin Brancusi (1876-1957) hoeven we hier niet uit de doeken te doen maar de curatoren lukten er werkelijk in uitzonderlijke stukken naar Rotterdam te halen afkomstig uit Roemenië en de Verenigde Staten. Mooi om weten is dat Brancusi nooit zijn werk door derden liet fotograferen en dat hij door zelf de fotografische representatie van zijn werk in eigen handen te houden zijn kunst kon behoeden voor verkeerd gebruik.
Het ging zelfs zo ver dat Brancusi experimenteerde met zonlicht te laten ketsen op zijn sierlijke sculpturen alsook heel veel foto’s maakte die anderen toeliet te zien hoe hij zelf in zijn atelier dacht over/omtrent hoe zijn sculpturen het beste konden worden tentoongesteld.
De jongste Man Ray (1890-1976) – op deze sublieme tentoonstelling laat een publiek zien hoe de fotografie de oorsprong en basis kan worden om verloren sculpturen opnieuw te construeren.
Onder impuls van Arturo Schwarz ( die ook het werk van Marcel Duchamp activeerde via het her-uitgeven van ready-mades) werden heel wat werken van Man Ray opnieuw her-maakt.
Het is Man Ray die de fotografie niet meer beschouwde als een middel om te zien hoe de beeldhouwkunst zich situeerde binnen het domein van “het kijken”, maar de fotografie beschouwde als een autonoom en soms op toeval berustend medium ter representatie van een kijk op de wereld die (helemaal) niet strook met de werkelijkheid.
Van deze 3 kunstenaars zijn topwerken te zien in één grote open presentatie zodat vergelijkingen mogelijk zijn met een simpel vooruit- en achteruit kijken. Heerlijk !
Het is allemaal zeer straf gedaan alsook de perfecte publieksbemiddeling en de aparte zaaltjes waar het publiek eigenhandig kan experimenteren met de (technische) verworvenheden van de drie Meesters die hier in Rotterdam op een zalige manier worden “belicht”.
Luk Lambrecht
Framing Sculpture. Curators : Francesco Stocchi & Peter van der Coelen
Museum Boijmans Rotterdam
> 25 mei 2014
Poster un Commentaire